Irig – Mala Remeta – Rivica – Neradin
Turističke atraktivnosti iriškog područja, koju čine spomenici kulture izuzetne vrednosti – srpski pravoslavni manastiri Krušedol, Novo Hopovo, Staro Hopovo, Vrdnička Ravanica, Velika Remeta, Mala Remeta, Grgeteg i Jazak, zatim prirodne vrednosti među kojima su Banja Vrdnik, jezera Međeš, Dobrodol i Borkovac, zaštićeno područje u okviru NP „Fruška gora“, mnogobrojna izletišta, obeležene staze za šetnju, vidikovci, Perkov salaš, Etno selo „Vrdnička kula“… osnova su na kojoj se temelji turistički proizvod područja. Poslednjih decenija vino i ponuda vinskih kuća i seoskih vinskih domaćinstava sve više postaje onaj deo turističke ponude koja privlači veći deo posetilaca iriškog područja.
Irig, Rivica, Mala Remeta i Neradin jasnije se profilišu kao vinski centri jer se na iriškim padinama Fruške gore, pored toga što se neguju stari, sada intenzivno podižu novi vinogradi u kojima se gaji sledeći sortiment[1] grožđa: šardone, sovinjon beli, rajnski i italijanski rizling, pino sivi, neoplanta, traminac, bela i crna tamjanika, morava, slankamenka, gevurctraminer, kaberne sovinjon, merlo, pino crni, vranac, probus, prokupac, portugizer, marselan, kaberne fran, mali (petit) verdo i muskat hamburg i dr. U slavu grožđa i vina svake godine se održavaju manifestacije: Pudarski dani, Dan mladog Portugizera u Irigu i Dani vina u Rivici, gde se okupe vinari i ljubitelji vina, prvi da ocene vina i razmene iskustva, a drugi da uživaju u plodovima njihovog rada i umeća.
Irig se u istorijskim izvorima prvi put pominje 1225, a predanje kaže da je bio važno središte u 15. i 16. veku kada su srpski despoti, među njima i Zmaj Ognjeni Vuk, vladali Sremom. Ekonomska moć mesta rasla je počev od sredine 18. veka, najpre na osnovu carske privilegije koja je davala pravo na prihode od čak dva vašara godišnje, a zatim i na zasadima vinove loze i voća. Irig je početkom 18. veka imao status središta Srba u Sremu i „prestonice Fruške gore“ pa je sasvim jasno zašto je upravo tu osnovano najstarije srpsko čitalište – Srpska čitaonica (1842). Takođe, od šesnaest fruškogorskih manastira, nastalih u periodu od 15. do 18. veka, osam je izgrađeno na teritoriji iriške komune (Krušedol, Novo Hopovo, Staro Hopovo, Vrdnička Ravanica, Velika Remeta, Mala Remeta, Grgeteg i Jazak).
Srbi su za potrebe sopstvene (brojem i ekonomskim bogatstvom) rastuće zajednice u centru Iriga sagradili tri pravoslavna hrama: Crkvu Uspenja Bogorodice (18. vek), Crkvu Sv. Teodora Tirona (18. vek) i Crkvu Sv. Nikole (18. vek). Rimokatolička župna Crkva Svih Svetih sagrađena je u 19. veku. I ko zna kako bi se Irig dalje razvijao da nije bilo kuge u Sremu koja je 1795/6. prepolovila stanovništvo Iriga i najezde filoksere krajem 19. veka koja je uništila iriške vinograde. Proizvodnja iriških vina je u značajnoj meri počela da se oporavlja posle I svetskog rata što pokazuje i osnivanje Iriškog podruma 1930, a tradiciju proizvodnje čuvenih iriških vina danas nastavljaju: Vinarija Kovačević, Mačkov Podrum i Vinarija Krstašica (Irig).
Mala Remeta, selo u blizini Iriga najpre je bilo poznato po istoimenom manastiru za koji predanje kaže da ga je srpski kralj Dragutin Nemanjić (1276-1316), kao metoh poklonio manastiru Rača. Istorijski izvori beleže da je porušen tokom turske vladavine Sremom i da je obnovljen u 17. veku. Savremena manastirska crkva, posvećena Pokrovu Bogorodice, podignuta je u prvoj polovini 18. veka. Danas je to jedan od najposećenijih fruškogorskih manastira. U blizini se nalazi restoran sa prenoćištem „Fruškogorska lugarnica“ mesto koje nudi interesantan sadržaj boravka. Savremeni turisti sve više tragaju za uživanjima u vinima, gastronomiji, miru i lekovitosti očuvane prirode, a taj ugođaj nudi Vinarija Deurić.
Rivica je staro naselje koje može da dokumentuje kontinuitet postojanja još od 12. veka. Spomenici kulture Crkva Svetog Georgija iz prve polovine 18. veka i vodenica starija od crkve i danas svedoče o prohujalim vremenima. Mesto je na mapi vinskih puteva zahvaljujući Vinariji Odrovački u samom mestu i Vinariji Komuna u ataru Rivice, tik uz Borkovačko jezero.
Neradin je neveliko selo u iriškoj opštini u kom se nalazi Crkva Sv. Nikole iz prve polovine 18. veka gde veliku vrednost ima ikonostas, verovatno rad Vasilija Ostojića i njegovog pomoćnika Jovana Popovića. Na turističku mapu Srbije Neradin se upisao zahvaljujući Perkovom salašu koji gostima nudi autentični pogled na salašarski život minulih vremena koji može da se okusi, dodirne i ponese kao draga uspomena. Poslednjih godina turističku ponudu Neradina obogaćuje Vinarija Tadić, mesto koje rado prima goste i nudi odlična vina.
Za više informacija o Irigu i okolnim mestima posetite: http://www.turorgirig.org.rs/
Tekst: Gordana Stojaković
Fotografije: Aleksandar Milutinović
Turistička organizacija Grada Novog Sada ne odgovara za promenu informacija i usluga.
Tekst postavljen: oktobar 2021.
[1]Transkripcija naziva sortimenta grožđa dati su prema Cindrić, Petar i Vladimir Kovač (2007) „Vinogradarstvo i vina.“ Fruška gora. ur. Nebojša Jovanović i Jelica Nedić. str. 498. Beograd: Zavod za udžbenike.