Beočin – Čerević – Banoštor
Južni obod novosadskog turističkog područja čine severni ogranci Fruškogorja koji se pitomo spuštaju ka Dunavu. Istorija je zabeležila da su se na ovom prostoru smenjivali i živeli zajedno mnogi narodi stvarajući nasleđe velike kulturne vrednosti. Jedna od civilizacijskih tekovina koja pripada brojnim narodima koji su živeli na Fruškoj gori je vinogradarstvo. Vino se ovde masovno proizvodi i slavi više od dva milenijuma. Danas gotovo svaki kutak Fruške gore ima površine pod vinogradima, a vina koja se ovde prave odišu snagom podneblja. Savremeni sortiment[1] za proizvodnju belih fruškogorskih vina čine: talijanski rizling, šardone, župljanka, sovinjon, traminac zatim neoplanta, sila, rajnski rizling, i dr, a za crvena vina: merlo, probus, frankovka, portugizer, kaberne sovinjon, kaberne fran, pino crveni i dr.
Vinski put koji na sremskoj strani prati tok Dunava na potesu Novi Sad-Beočin-Čerević-Banoštor je motivima izuzetno sadržajan. Takođe ovde postoji dvadesetak vinarija i vinskih podruma, među kojima su: Vinarija Prekogačić, Vinarija Belo Brdo, Vinski podrum Žabić, Vinarija Verkat, Podrum Ačanski, Fruškogorski vinogradi, Vinarija Šijački, Vinarija Vinarium, Akademia Modele, Podrum Stojković, Vinarija Vinogradi Urošević i dr.
U obilasku ovog blaga, koje može trajati više dana, pored Novog Sada možete izabrati Vrdnik kao početnu ili krajnju poziciju, jer ćete time spojiti vinske i termalne užitke. Ali, to može biti i Eko-Etno klub u Čereviću, Hotel CEPTOR – Andrevlje, Restoran sa prenoćištem Atos – Koruška ili neki drugi smeštaj u okruženju. Vrdnik za tu važnu poziciju kvalifikuje to što se radi o poznatom banjskom mestu u središtu Nacionalnog parka Fruška gora idealnom mestu za duži odmor i polazište ka vinskim centrima i mnogim atraktivnostima Fruške gore.
Otvoreni i zatvoreni bazeni Banje Vrdnik, zbog lekovitih svojstava termomineralne vode dobro su poznata mesta za rekreaciju, odmor i lečenje. U ponudi su hotelski kapaciteti, luksuzni kompleks Fruške Terme sa bazenima, spa i wellness centrom. Ponuda privatnog smeštaja na čitavom području je mnogovrsna, a posetiocima su na raspolaganju staze zdravlja za dužu ili kraću šetnju do poznatih fruškogorskih mesta i izletišta.
Beočin
Vinari beočinskog kraja baštine dugu tradiciju dobrih fruškogorskih vinara i podrumara, naročito onu nastalu i razvijanu na manastirskim posedima gde se zbog obilatog i kvalitetnog roda u vreme vladavine Osmanlija plaćao veliki porez, kako na vino tako i na svaku korpu ubranog grožđa. Glas o kvalitetu fruškogorskih vina doprineo je da se u 16. veku ono izvozilo u Češku i Poljsku. Posle iskušenja koja je donela filoksera krajem 19. veka vinogradi su se polako obnavljali, ali na novoj podlozi uz korišćenje novih vrsta loze. Poslednjih decenija vina mnogobrojnih fruškogorskih vinarija sve redovnije postaju izbor ljubitelja vina, a vinski pohodi na Frušku goru iskustva koja se dugo pamte.
Beočin je podunavsko naselje, danas opštinsko središte u čijoj je blizini, u dolini Kozarskog potoka, prvobitno izgrađeno fruškogorsko selo Beočin. Kada su u njegovoj okolini otkrivene naslage kvalitetnog laporca izgrađena je fabrika cementa, a sa njom i fabričko naselje tako da je čitavo naselje postalo dvojno. Staro naselje, u blizini manastira, nazvano je Beočin Selo, a novo Fabrika, da bi porastom stanovništva preimenovano u Beočin Grad. Danas je to jedinstveno naselje – Beočin.
Ne treba propustiti da posetite Vinariju Prekogačić i Srpski pravoslavni manastir Beočin. Kao i kod drugih fruškogorskih manastira istorija i predanje su i u ovom slučaju pomešani u jednu uzbudljivu priču. Ipak, prvi pisani podaci o manastiru Beočin su iz 16. veka.
Ljubitelji pešačenja mogu izabrati jednu od staza Fruškogorskog maratona Beočin – Brankovac (3km) ili Manastir Beočin – Crveni čot (3,7km). Između Beočina i Futoga saobraća skela koja preko Dunava prevozi pešake, bicikliste i automobile. Sa beočinske strane skela pristaje kod restorana Karaš.
Manastir Beočin https://www.eparhija-sremska.rs/manastiri/beocin/
Restoran Karaš, Naselje Dunav bb www.restorankarasbeocin.rs
Čerević
Čerevićki vinari i vinarije su jedan od dragulja Fruškogorja. Naselje nije veliko tako da možete odlučiti da probate dobar deo vinske ponude, a zatim doživite iskustvo boravka u etno domaćinstvu u samom mestu ili ono koje pruža hotel na izletištu – Andrevlje.
Čerević je staro naselje izgrađeno na mestu gde se čerevićki potok uliva u Dunav. Tokom arheoloških istraživanja ovde su nađeni ostaci rimskog groblja i opeke sa znakom VI rimske legije. Na to danas podseća jedan nadgrobni spomenik iz tog perioda koji se nalazi u zidu mesne katoličke crkve. Istorija zatim beleži da su naselje razorile Osmanlije, a da je za vreme vladavine Austrije selo Čerević bilo poznato po vinogradarstvu. Nemojte propustiti da posetite Vinariju Belo Brdo, Vinski podrum Žabić, Vinariju Verkat i dve markantne crkve, Sv. Josipa i Sv. Save, obe iz 18. veka. Tu je i Zavičajni muzej Čerevića koji čuva legate slikara Milenka Šerbana, vajara Jovana Soldatovića i zaostavštinu pesnika Jovana Grčića Milenka. Za ljubitelje prirode biće interesantna šetnja do 4 km udaljenog izletišta Testera ili 5km udaljenog izletišta Andrevlje gde se nalazi hotelsko-kongresni centar CEPTOR. Obeležene pešačke staze su Testera – Crveni čot (6 km) i Staza zdravlja Andrevlje (12 km).
Eko-Etno klub Čerević, Heroja Raše 42
Hotelsko-kongresni centar CEPTOR, Potes Andrevlje, Čerević
Zavičajni muzej Čerevića, Jovana Grčića Milenka 4
Banoštor
Banoštor vas ne može razočarati. To je naselje vinara, vinskih podruma i dobrih priča koje možete čuti tokom degustacije i kupovine vina. Ne može se zanemariti i podatak da je u Banoštoru sve više kćerki iz vinarskih porodica koje vode porodične vinarije, ali i žena koje kao enolozi i vinogradari učestvuju u afirmaciji banoštorskih vina. Usponu banoštorskih vina na vinskoj mapi Srbijе doprinosi desetak vinarija od kojih su mnoge porodični poduhvati. Vina ima u izobilju, kažu hiljadu litara po stanovniku godišnje. Ako dođete na Banoštorske dane grožđa (kraj avgusta-početak sеptembra) možete upoznati vina mnogih banoštorskih vinarija na jednom mestu i time izbeći problem odlučivanja u koju vinariju najpre doći.
U vreme vladavine Rimljana na mestu gde je danas Banoštor postojala je tvrđava koja je prvo bila poznata kao Malata, a kasnije Bononija. Tragovi ove tvrđave i danas postoje u blizini pravoslavne crkve. U naselju je za vreme rimske uprave bilo i važno pristanište na Dunavu gde su se na putu za tada jednu od prestonica Rimskog carstva, Sirmijum, iskrcali imperatori Julijan i Gracijan. Za vreme vladavine Turaka Banoštor, kao odbrambena utvrda, gubi značaj.
I danas se ovde nalazi skelski prelaz ka Begeču te mnogi posetioci koriste tu mogućnost da posete Čardu kod Braše ili onu na Begečkoj jami ili, uz najavu, organizuju ručak na Cvejinom salašu. Mnogi će obići i Majkinu radionicu gde se mogu kupiti suveniri i tradicionalni vez. Ipak, tako staro naselje kao što je Banoštor ne može se razumeti bez materijalizovanih dokaza o kontinuitetu življenja o čemu svedoče Crkva Sv. Georgija izgrađena u doba Velike seobe Srba pod Arsenijem Čarnojevićem i ruine Crkve Sv. Rudolfa iz 1913. U banoštorske znamenitosti ubrajaju se i vinarije: Podrum Ačanski, Fruškogorski vinogradi, Vinarija Šijački, Vinarija Vinarium, Akademia Modele, Podrum Stojković, Vinogradi Vinarija Urošević i dr.
Čarda kod Braše
Čarda na Begečkoj jami
Cvejin salaš
Majkina radionica
Tekst: Gordana Stojaković
Fotografije: Aleksandar Milutinović
Turistička organizacija Grada Novog Sada ne odgovara za promenu informacija i usluga.
Tekst postavljen: jun 2021.
[1] Sortiment grožđa kao i transkripcija naziva dati su prema Cindrić, Petar i Vladimir Kovač (2007) „Vinogradarstvo i vina.“ Fruška gora. ur. Nebojša Jovanović i Jelica Nedić. str. 498. Beograd: Zavod za udžbenike.