52 vikenda – Predlog za avgust

Petrovaradinska tvrđava – Pogled iz nove perspektive

Pored toga što je simbol Novog Sada, Petrovaradinska tvrđava je svedok multikonfesionalne tradicije, snažno oslonjene na evropsku kulturu, ali i najatraktivnija turistička zona grada, mesto koje u svakom delu može da ponudi iznenađujuće prostore i sadržaje novim osvajačima – turistima i posetiocima. Danas je delom transformisana u prostor mnogih alternativnih sadržaja zahvaljujući inicijativi umetnika koji su preuzeli delove nekadašnjih vojnih radionica, magacina, oficirskih stanova, pa i delova podzemnih komunikacija, te su ih delom prilagodili turističkoj tražnji.

Život i rad oko stotinu umetnika, okupljenih u jednoj od najvećih neformalnih kolonija umetnika na svetu, „Likovni krug“ dali su poseban karakter savremenom izgledu nekadašnje vojne utvrde, budući da je veliki broj ateljea u kojima konstantno postoje formalne i neformalne izložbe slika, fotografija i skulptura, Petrovaradinskoj tvrđavi dao novu kreativnu platformu za različite valorizacije, uključujući i turističku. Pristupačnost ateljea u prizemlju Duge kasarne tradicionalno je u fokusu posetilaca.

Posetioci Petrovaradinske tvrđave mogu (uz odobrenje umetnika) obići ateljee, kupiti slike, a često doživeti nezaboravno iskustvo u razgovoru sa umetnicima od kojih su mnogi svoje životne priče kreirali na gotovo svim kontinentima. Uz najavu i odobrenje umetnika možete posetiti ateljee: Dragana Kurucića, Andreje Baća Vasiljevića, Dragoslava Višekrune, Bojana Kiridžića, Srđana Soldatovića i brojne druge.  Tu treba pomenuti i Galeriju ITD ili Institut za transfuziju dizajna, gde posetioci mogu kupiti autentične uspomene na boravak u Novom Sadu i na Petrovaradinskoj tvrđavi, dela dizajnera Branislava Radoševića.

Tekst: Gordana Stojaković

Fruška gora uzduž i popreko

Fruškogorske šume, livade, proplanci, vidikovci i jezera mame da se u njih uđe i da se kroz šetnju u zelenom okruženju provede čitav dan daleko od gradske vreve. Novosađani i njihovi gosti već decenijama imaju tu privilegiju da su pozvani da se priključe planinarskim društvima, koja organizuju pešačenja uzduž i popreko po Fruškoj gori.

Najbolji i najsigurniji način da upoznate Fručku goru pešice je da se priključite organizovanim pešačenjima planinarskih društava i postanete njihov član, a tu su PSD Poštar, PSD Železničar, PD Naftaš, PD Fruška gora, PD Vilina vodica, PD Alma Mons, PD HTS/Hiking Tour Serbia. Šetnje se organizuju po različitim nivoima težine, pa su tako dostupne ne samo iskusnim planinarima nego i početnicima. Dostupna su i pešačenja za roditelje sa decom. Planinarski vodiči će vam tako najbolje pomoći da se pripremite za upoznavanje Fruške gore.

Izletišta, naročito ona u okruženju šumskih celina kao što su: Iriški venac, Zmajevac Andrevlje, Brankovac, Osovlje, Glavica, Popovica, Vilina voda, TV toranj, Astali, Testera, Letenka i druga, ili šumski eko-sistemi kao što su Papratski do, Stražilovo, Zmajevac, Kraljeve stolice, Ravne i druga, samo su deo onog iskonskog prostranstva koje nam vraća smirenje i radost dok u njemu boravimo.

Za vreme letnjih vrućina pešačenje po Fruškoj gori može da uključi i kupanje u jezerima kao što su Međeš, Borkovac, Bešenovačko ili Bruje, interesantnosti poput Rakovačke pećine (Beli majdan), Rakovačke isposnice (koju su u mekoj steni isklesali monasi manastira Rakovac u 18. veku), Grgurevačke pećine, paleontološkog lokaliteta u blizini manastira Grgeteg, stene na vidikovcu Orlovo bojište i druge. Fruškogorski manastiri su česta izletnička odmorišta, a u planinarskim itinererima Staro Hopovo i Đipša, udaljenošću od naselja i prirodom koja ih okružuje, izdvojeni su kao posebne dragocenosti.

Bogatstvo prirode, naročito lipovih i hrastovih šuma, biljni i životinjski svet, lepota pejzaža Fruške gore zaštićeni su od 1960. osnivanjem prvog nacionalnog parka u socijalističkoj Jugoslaviji (https://novisad.travel/fruska-gora/).

Tekst: Gordana Stojaković, Miloš Dunjić

Tragom sladokusaca

Novosadske poslastičarnice i poslastice su multietnička priča. Avgust je pravo vreme za posetu Vremeplovu i uživanje u parčetu Vasine, ili neke druge torte, poslužene u bašti ove slatke institucije sa pregršt nagrada za kvalitet proizvoda. Tu je i Carigrad, kafe poslastičarnica sa odličnim sladoledom, bozom i drugim slastima, čija bašta gleda na sam centar Novog Sada.

U centru grada su i poslastičarnice: City, Ana, Evropa, Figaro Plus, Šeherezada, Moritz Eis, Ice Lab, a na odlične kolače se odlazi u restorane Veliki, Project 72, Mašu…

Kolač smešten u kornet, veličine jednog zalogaja – kapkejk, vrlo je popularan, a poslastičarnice Hladiša i Pecko i Sister Cupcakes omiljena mesta za kupovinu istih. Nabrajanje cenjenih mesta za uživanje u poslasticama se može otegnuti u jedan dugačak niz. U stvari, svi su pozvani da ga dopune, jer za koje god mesto da se odlučimo nećemo pogrešiti (https://novisad.travel/poslasticarnice/).

Tekst: Gordana Stojaković

Od Banstola do Krušedola i Grgetega

Banstol je jedna od kapija Fruške gore kroz koju najčešće prolaze oni posetioci koji su iz Sremskih Karlovaca krenuli u obilazak kulturne baštine, najčešće manastira. Naseljem dominira Crkva Blage Marije izgrađena u ruskom maniru. To je pitomo, živo mesto gde je svakodnevica većine stalnih stanovnika povezana sa blagodatima Fruške gore, te su mnogi odlučili da ovde ponude smeštaj izletnicima i svima koji žele da istraže fruškogorske lepote. Tu se nalazi i Seosko turističko domaćinstvo „Banstolka”, koje, pored smeštaja, kao sadržaj boravka nudi kulinarske radionice, obuke veza, kaligrafskog pisanja, ikonopisa, folklora, te kupovinu zdrave sremačke hrane i zimnice.

Tu je i jedinstvena oaza, tematski kompleks Etno bajka, koji nudi autentično iskustvo tradicije, u ambijentu stilizovanih brvnara. Posetiocima u svom restoranu nudi tradicionalnu hranu, tematske muzičke večeri i muzički program. Pored restorana kompleks čini bazen ispunjen slanom vodom, veliko igralište za decu i teren za fudbal. 

U blizini su manastiri Krušedol i Grgeteg.

Manastir Krušedol je mesto koje često pohode izletnici, đaci i studenti, ljubitelji istorije i prirode. Manastir je zadužbina sremske vlastelinske porodice Branković iz 16. veka, istovremeno i njihov mauzolej. Manastirska crkva je posvećena Blagovestima. Živopis iz perioda izradnje crkve sačuvan je na stubovima, a u ostatku crkve onaj iz perioda obnove u 18. veku, rad Jova Vasilijevića i Stefana Teneckog. Oltar je monumentalna kompozicija, sastavljena od ikona rađenih između 16. i 18. veka. U Krušedolu su sahranjeni vladari iz dinastije Obrenović kralj Milan i kneginja Ljubica, patrijarsi Arsenije III Čarnojević i Arsenije IV Jovanović i vojvoda Stefan Šupljikac. U Krušedol selu u blizini manastira, nalazi se prava mala oaza za sve ljubitelje konja „Ranč Dimitrijević“ , koji organizuje škole jahanja, jahanje konja prirodom, ali i proslave rođendana i drugih svečanosti. 

Manastir Grgeteg je prema predanju zadužbina Zmaj Ognjenog Vuka iz 15. veka, ali prvi pisani podatak o njemu je iz 16. veka. Crkva manastira posvećena je Sv. Nikoli. Postoji podatak da je manastir opusteo u 17. veku. Današnji izgled je posledica obnove završene 1901. prema projektima Hermana Bolea. Novi ikonostas je oslikao slavni srpski slikar Uroš Predić, početkom 20. veka.

U neposrednoj blizini manastira Grgeteg u prnjavoru je restoran „Fruškogorski Đeram“, koji nudi brojne raznovrsne domaće gastro specijalitete, ali i sobe za prenoćište.

Smeštaj možete naći i u hotelu MV Monogram 3* u Maradiku. Poseduje šesnaest elegantno uređenih soba, kao i restoran sa velikom terasom, igralište za decu i sopstveni parking. 

Tekst: Gordana Stojaković, Miloš Dunjić

Biciklistička ruta – Dunav

Kroz Novi Sad prolazi Evropska biciklistička ruta EuroVelo 6 uglavnom prateći nasip na levoj obali Dunava sve do mosta Varadinska duga gde trasa prelazi na desnu, sremsku stranu Dunava nastavljajući ka Beogradu.

Na bačkoj strani Novog Sada, gotovo celom dužinom rute Novi Sad – Futog – Begeč se pruža uređena biciklistička staza.

Preporuka je da ovu vožnju startujete od lokaliteta Šodroš, gde na nasipu počinje uređena biciklistička staza koja vas vodi do Futoga i Begeča. Dužina staze je oko 17 km.

U Begeču preporučujemo posetu Parku prirode Begečka jama, gde se možete okrepiti uz gastronomske specijalitete, posebno riblje, u Čardi na jami ili obližnjoj Čardi kod Braše.

Posle predaha u Begeču, prelaskom skele na sremsku stranu nalazi se deo rute Banoštor – Sremska Kamenica dug oko 20 km, koji prati lokalni put.

U Banoštoru možete posetiti Srpsku pravoslavnu crkvu Svetog Georgija izgrađenu 1682. u doba Velike seobe Srba pod Arsenijem Čarnojevićem.

U obližnjem Čereviću možete posetiti Rimokatoličku crkvu Sv. Josipa, izgrađenu u 18. veku.

U blizini je i Srpska pravoslavna Crkva Svetog Save izgrađena u 18. veku u stilu baroka.

Čerević ima i Zavičajni muzej koji čuva legate slikara Milenka Šerbana i vajara Jovana Sodatovića.

U Sremskoj Kamenici možete se okrepiti u Čardi Sremac ili posetiti Zmajev muzej, posvećen velikom pesniku Jovanu Jovanoviću Zmaju.

Prva opcija:

Novi Sad – Futog – Begeč – Futog – Novi Sad

Dužina rute: oko 34 km

Trajanje same vožnje do dva i po sata

Druga opcija:

Novi Sad – Futog (skela) – Beočin – Ledinci – Sremska Kamenica – Novi Sad

Dužina rute: oko 30 km

Trajanje same vožnje do dva sata

Treća opcija:

Novi Sad – Futog – Begeč (skela) – Banoštor – Ledinci – Sremska Kamenica – Novi Sad

Dužina rute: oko 46 km

Trajanje same vožnje do 3 sata.

Tekst: Miloš Dunjić