52 vikenda – Predlog za avgust

Petrovaradinska tvrđava – Pogled iz nove perspektive

Pored toga što je simbol Novog Sada, Petrovaradinska tvrđava je svedok multikonfesionalne tradicije, snažno oslonjene na evropsku kulturu, ali i najatraktivnija turistička zona grada, mesto koje u svakom delu može da ponudi iznenađujuće prostore i sadržaje novim osvajačima – turistima i posetiocima. Danas je delom transformisana u prostor mnogih alternativnih sadržaja zahvaljujući inicijativi umetnika koji su preuzeli delove nekadašnjih vojnih radionica, magacina, oficirskih stanova, pa i delova podzemnih komunikacija, te su ih delom prilagodili turističkoj tražnji.

Život i rad oko stotinu umetnika, okupljenih u jednoj od najvećih neformalnih kolonija umetnika na svetu, „Likovni krug“ dali su poseban karakter savremenom izgledu nekadašnje vojne utvrde, budući da je veliki broj ateljea u kojima konstantno postoje formalne i neformalne izložbe slika, fotografija i skulptura, Petrovaradinskoj tvrđavi dao novu kreativnu platformu za različite valorizacije, uključujući i turističku. Pristupačnost ateljea u prizemlju Duge kasarne tradicionalno je u fokusu posetilaca.

Tekst: Gordana Stojaković

Fruška gora uzduž i popreko

Fruškogorske šume, livade, proplanci, vidikovci i jezera mame da se u njih uđe i da se kroz šetnju u zelenom okruženju provede čitav dan daleko od gradske vreve. Novosađani i njihovi gosti već decenijama imaju tu privilegiju da su pozvani da se priključe planinarskim društvima, koja organizuju pešačenja uzduž i popreko po Fruškoj gori.

Izletišta, naročito ona u okruženju šumskih celina kao što su: Iriški venac, Zmajevac Andrevlje, Brankovac, Osovlje, Glavica, Popovica, Vilina voda, TV toranj, Astali, Testera, Letenka i druga, ili šumski eko-sistemi kao što su Papratski do, Stražilovo, Zmajevac, Kraljeve stolice, Ravne i druga, samo su deo onog iskonskog prostranstva koje nam vraća smirenje i radost dok u njemu boravimo.

Za vreme letnjih vrućina pešačenje po Fruškoj gori može da uključi i kupanje u jezerima kao što su Međeš, Borkovac, Bešenovačko ili Bruje, interesantnosti poput Rakovačke pećine (Beli majdan), Rakovačke isposnice (koju su u mekoj steni isklesali monasi manastira Rakovac u 18. veku), Grgurevačke pećine, paleontološkog lokaliteta u blizini manastira Grgeteg, stene na vidikovcu Orlovo bojište i druge. Fruškogorski manastiri su česta izletnička odmorišta, a u planinarskim itinererima Staro Hopovo i Đipša, udaljenošću od naselja i prirodom koja ih okružuje, izdvojeni su kao posebne dragocenosti.

Bogatstvo prirode, naročito lipovih i hrastovih šuma, biljni i životinjski svet, lepota pejzaža Fruške gore zaštićeni su od 1960. osnivanjem prvog nacionalnog parka u socijalističkoj Jugoslaviji (https://novisad.travel/fruska-gora/).

Tekst: Gordana Stojaković

Salaši su zvezde u ravnici

Kud god da krenete iz Novog Sada da li prema Futogu i Begeču, da li prema Kovilju, ili ka Fruškoj gori, svuda ćete naići na izdvojene svetove nastale na porodičnim imanjima koja podrazumevaju kuću, okućnicu, često pozamašni komad zemlje, ponekad i šume. To su salaši – mesta pod suncem koja čuvaju sećanje na život u ravnici prošlih vremena, ako nikako drukčije, onda kroz priču i porodične fotografije.

Salaši su tačke u kosmosu gde je moguće da, dok hodate bosi po dvorišnoj travi, povratite prekinuti tok vitalne energije. Ovome treba dodati i zadovoljstvo koje možete baštiniti posle salašarskog ručka, ili sna u gostinskoj sobi, možda i na kauču postavljenom u konku (gonku). Postoje i salaši koji su zadržali estetiku nekadašnjih imanja na kojima su nastali, ali su sasvim prilagođeni potrebama savremene tražnje. Za šta god da se odlučite, biće to izbor po vašoj meri.

Više detalja na sledećim linkovima: https://novisad.travel/salasi/; https://novisad.travel/salasi-i-etno-kuce/

Tekst: Gordana Stojaković

Tragom sladokusaca

Novosadske poslastičarnice i poslastice su multietnička priča. Avgust je pravo vreme za posetu Vremeplovu i uživanje u parčetu Vasine, ili neke druge torte, poslužene u bašti ove slatke institucije sa pregršt nagrada za kvalitet proizvoda. Tu je i Carigrad, kafe poslastičarnica sa odličnim sladoledom, bozom i drugim slastima, čija bašta gleda na sam centar Novog Sada.

U centru grada su i poslastičarnice: City, Ana, Evropa, Figaro Plus, Šeherezada, Moritz Eis, Ice Lab, a na odlične kolače se odlazi u restorane Atinu, Veliki, Project 72, Mašu…

Kolač smešten u kornet, veličine jednog zalogaja – kapkejk, vrlo je popularan, a poslastičarnice Hladiša i Pecko i Sister Cupcakes omiljena mesta za kupovinu istih. Nabrajanje cenjenih mesta za uživanje u poslasticama se može otegnuti u jedan dugačak niz. U stvari, svi su pozvani da ga dopune, jer za koje god mesto da se odlučimo nećemo pogrešiti (https://novisad.travel/poslasticarnice/).

Tekst: Gordana Stojaković

Od Banstola do Krušedola i Grgetega

Banstol je jedna od kapija Fruške gore kroz koju najčešće prolaze oni posetioci koji su iz Sremskih Karlovaca krenuli u obilazak kulturne baštine, najčešće manastira. Naseljem dominira Crkva Blage Marije izgrađena u ruskom maniru. To je pitomo, živo mesto gde je svakodnevica većine stalnih stanovnika povezana sa blagodatima Fruške gore, te su mnogi odlučili da ovde ponude smeštaj izletnicima i svima koji žele da istraže fruškogorske lepote. Tu se nalazi i Seosko turističko domaćinstvo „Banstolka”, koje, pored smeštaja, kao sadržaj boravka nudi kulinarske radionice, obuke veza, kaligrafskog pisanja, ikonopisa, folklora, te kupovinu zdrave sremačke hrane i zimnice.

U blizini su manastiri Krušedol i Grgeteg.

Manastir Krušedol je mesto koje često pohode izletnici, đaci i studenti, ljubitelji istorije i prirode. Manastir je zadužbina sremske vlastelinske porodice Branković iz 16. veka, istovremeno i njihov mauzolej. Manastirska crkva je posvećena Blagovestima. Živopis iz perioda izradnje crkve sačuvan je na stubovima, a u ostatku crkve onaj iz perioda obnove u 18. veku, rad Jova Vasilijevića i Stefana Teneckog. Oltar je monumentalna kompozicija, sastavljena od ikona rađenih između 16. i 18. veka. U Krušedolu su sahranjeni vladari iz dinastije Obrenović kralj Milan i kneginja Ljubica, patrijarsi Arsenije III Čarnojević i Arsenije IV Jovanović i vojvoda Stefan Šupljikac.

Manastir Grgeteg je prema predanju zadužbina Zmaj Ognjenog Vuka iz 15. veka, ali prvi pisani podatak o njemu je iz 16. veka. Crkva manastira posvećena je Sv. Nikoli. Postoji podatak da je manastir opusteo u 17. veku. Današnji izgled je posledica obnove završene 1901. prema projektima Hermana Bolea. Novi ikonostas je oslikao slavni srpski slikar Uroš Predić, početkom 20. veka.

Tekst: Gordana Stojaković