U sezoni 2020 – 2021. godine Srpsko narodno pozorište u Novom Sadu, najstarije profesionalno pozorište kod Srba, obeležava dvostruki jubilej: 160 godina od osnivanja teatra i 70 godina postojanja baletske scene. Tim povodom sećamo se Marine Olenjine, ruske balerine kojoj dugujemo osnivanje baleta u Novom Sadu.
Marina Olenjina pripada brojnoj grupi ruskih umetnika koji su, posle Oktobarske revolucije otišli iz Rusije i ranih dvadesetih godina XX veka našli svoje privremeno ili stalno utočište u Kraljevini Jugoslaviji (u to vreme Kraljevini SHS).
Marina se rodila u Moskvi, 2. aprila 1901. godine, u porodici operskog pevača i režisera Petra Olenjina. Njena majka, isto operska pevačica, bila je rođena sestra čuvenog glumca i režisera Konstantina Stanislavskog. U takvoj umetničkoj sredini, u porodici posvećenoj pozorištu, nije čudo što se devojčica od ranog detinjstva zainteresovala za balet. Završila je Moskovsku koreografsku školu pri „Baljšom teatru“ i pre nego što je emigrirala, uspela je da zaigra na sceni „Baljšog teatra“ u Moskvi.
Kao solista Narodnog pozorišta u Beogradu, od 1923. do 1941. godine, igrala je naslovne uloge u baletima „Labudovo jezero“, „Rajmonda“, „Uspavana lepotica“ i mnogim drugim, a posle rata radi kao koreograf u Pragu, a zatim kao rukovodilac jugoslovenske trupe narodnih igara u Parizu.
Godine 1950. Marina Olenjina sa grupom od tridesetak mladih igrača iz Beograda dolazi u Novi Sad, gde postavlja prve baletske predstave. Prva premijera baleta u Novom Sadu – „Šeherezada“ na muziku Nikolaja Rimskog Korsakova, izvedena je 25. maja 1950. godine. Temelj baletskog repertoara činila su dela ruskih kompozitora od Čajkovskog do Hačaturijana, ali je Olenjina mnogo pažnje posvećivala i domaćim autorima: Hristiću, Baranoviću, Gotovcu…
U Novom Sadu Olenjina je radila kao prvi koreograf, režiser i pedagog u sezonama 1950 – 1953. i 1955 – 1956. Te poslednje godine suočila se sa ozbiljnim zdravstvenim problemima koji će dovesti do njene prerane smrti 1963. godine. Sahranjena je na „Ruskom groblju“ (delu „Novog groblja“) u Beogradu.
Savremenici koji su je poznavali govorili su da ona možda i nije bila klasična lepotica, ali je bila izuzetno ženstvena, šarmantna i privlačna i imala veliki uspeh kod muškog pola. Njen muž bio je Crnogorac Vuk Dragović, koji je strasno u nju bio zaljubljen. U jednom trenutku Marina ga je napustila radi veze sa mnogo mlađim muškarcem, ali pošto je jedno vreme živela sama u oskudici, shvatila je da je napravila grešku i da ne može da živi bez Vuka. U to vreme se ozbiljno razbolela, ali uz nesebičnu pomoć i ljubav muža uspela je da se pred Drugi svetski rat vrati na scenu. Za vreme rata, Marina i Vuk su aktivno učestvovali u antifašističkom partizanskom pokretu, a Olenjina je za vreme italijanske okupacije provela neko vreme i u zatvoru u Crnoj Gori.
Marina Olenjina je najveći deo svog života provela u Jugoslaviji koju je zavolela kao svoju drugu domovinu i kojoj je podarila svoj ogromni talenat, poznavanje ruskog klasičnog baleta, svoju energiju i temperament.
Godine 2011, povodom obeležavanja 60 godina od osnivanja baleta u Novom Sadu, na Pozorišnom trgu, u centru grada, postavljen je beli mermerni spomenik vajara Lasla Silađija, posvećen ovoj značajnoj umetnici.
A lepa vest u ovoj jubilarnoj godini je da se u našem gradu, na Limanu upravo završava nova zgrada baletske i muzičke škole koja će pružiti mladim generacijama daleko bolje uslove za učenje i rad i nastaviti tradiciju novosadskog baleta koji je utemeljila Marina Olenjina.
