Decembar je mesec svečara, kada se porodica i prijatelji okupljaju oko slavske trpeze. U decembru se slavi Božić po gregorijanskom kalendaru i uz dobre želje i nade za opšti boljitak dočekuje Novo leto, a u januaru se isto ponavlja proslavama Božića i Nove godine po julijanskom kalendaru. Užurbanost koju nose decembarski dani išekivanja i priprema za nastupajuće svetkovine najvidljiviji su na novosadskim pijacama.
Novosađani vole svoje pijace do mere da gotovo svako ima omiljenu, a mnogima je ta vrsta privrženosti porodična tradicija. Neretko se generacijama neguju prijateljstva sa salašarima i povrtarima iz obližnjih sela kod kojih se isključivo kupuje zelen, salata, paradajz i druga blaga iz plastenika, pa voće, rolovani i švapski sir, domaće švargle, krvavice, kobasice, kulen, ponekad morka i ostale pijačne divote iz salašarskih nedara. Pijace imaju i drugu vrstu robe koja se može mirno razlgledati, a ponegde se može kupovati na rate bez formalne garancije.
Manje-više na najvećim pijacama se gotovo sve može naći kao i u velikom marketu, s tim što je pijačni ugođaj kupovine još uvek zadržao izvesni oblik neposrednosti i topline. Poput iznova improvizovanog hepeninga pijačna dešavanja imaju i druge uporišne tačke – one gde se peče riba, roštilj, domaći hleb ili one gde se sedne na po jedan fićok rakije, ili šta već društvo pije. Pijačni kafići i bifei su mistična mesta u kojima po koji domaćin, koji je rano krenuo u nabavku, zaboravi na vreme i ceger, pa čak i to da je nedeljni bački ručak u podne.
Riblja, Futoška, Limanska, Temerinska, Detelinarska, Satelitska, Kamenička, Petrovaradinska, Kvantaška i Najlon pijaca odavno nisu samo mesta kupovine. To su i mesta susreta starih poznanika kada se uz kupovinu pita za zdravlje, prelistaju porodične novosti i teška vremena, naročito ova u kojima se živi, proveri recept za pravu bečku krompir salatu ili zapiše domaći lek protiv bronhitisa koji zatim nestaje kao rukom odnet.
Riblja pijaca, u zaleđu starog gradskog jezgra odavno je postala kultno mesto, najpre zahvaljujući dnevnim žurkama osmišljenim kao kreativan uvod u doček Nove godine, a zatim i po Novosadskom noćnom bazaru – mestu uživanja u ukusima vojvođanske kuhinje, muzici koja donosi radost, lepoti rukotvorina i opuštenosti na novosadski način. Limanska i Najlon pijaca su deo going local turističkog koncepta koji promoviše mesta van tradicionalnih turističkih ruta nudeći svež i jedinstven doživljaj grada. Detelinarska, Satelitska, Kamenička i Petrovaradinska pijaca su oaze unutar urbanih celina, dok se dodatni sadržaj Temerinske pijace, koja pamti i bolja vremena kada je bila pijaca golubova, još uvek traži.
Novosadske pijace su mesta koja neguju poseban gradski ritam, one su prostor za razumevanje kulture jednog grada i nezaobilazne stanice za ljubitelje alternativnih turističkih ruta.
Gordana Stojaković
