Uvek me snuždi pomisao da se nedovoljno afirmiše znanje o Sirmijumu (Sirmium), urbanoj metropoli sa početka nove ere – jednoj od četiri prestonice Rimskog carstva, gde su pohode spremali Trajan, Marko Aurelije, Klaudije II i Dioklecijan, boravili Konstantin Veliki, Teodosije I i i rođeni Decije Trajan, Aurelijan, Prob i Maksimilijan. Značaj koji je Sirmijum imao u IV veku n.e, u zenitu razvoja, opisao je rimski pisac Marcelin nazvavši ga slavnom i mnogoljudnom majkom gadova. Metropola koja je u antičko vreme imala carsku palata, mnoštvo raskošnih vila, velelepne javne palate, hramove, javna kupatila, hipodrom, zanatsko-trgovačku četvrt, kovnicu novca… danas spava uzidana u temelje Sremske Mitrovice. Činjenica da se u našem dvorištu nalaze ostaci grada koji u istorijskom, arheološkom i nadasve civilizacijskom smislu pripada svetskoj baštini povod je da predložim uzbudljivo putovanje u prve vekove nove ere u Sirmijum/Sremsku Mitrovicu.
Deo raskošnog blaga Sirmijuma danas se može naslutiti posetom Arheološkom lokalitetu Carska palata (sa hipodromom), gde fascinira grandioznost kompleksa i lepota mozaika, fragmenta fresaka… U Muzeju Srema se čuvaju izuzetne muzealije među kojima su: zlatnici Konstantina Velikog, sunčani sat od mermera sa predstavama Atlasa i Herkula, stele, mnoštvo sarkofaga, žrtvenika i ranohrišćanskih nadgrobnih ploča, zlatna avarska garnitura iz VII veka, mnogobroni primerci keramike italskog i germanskog porekla, predmeti od stakla sakralnog i profanog karaktera, nakit i dr. Tu treba dodati da antičko-vizantijska numizmatička zbirka Muzeja Srema broji preko 30.000 predmeta.
Prostrano arheološko nalazište na otvorenom nalazi se na Žitnom trgu. Radi se o ostacima trgovačko-zanatske četvrti Sirmijuma. U blizini je i stara srpska pravoslavna Crkva Sv. Stefana (između Zanatlijske ulice i reke Save), koju svakako treba posetiti. Hram, koji oblikom podseća na crkve-brvnare, verovatno je sagrađen u periodu kraj XVI – početak XVII veka. Prvi pisani podaci o crkvi su iz 1729. Ikonostas iz 1775. je radio Teodor Dimitrijević Kračun, a rezba ikonostasa, rad makedonskih majstora, nosi uticaj itaijanskog baroka. Hram predstavlja spomenik kulture od izuzetnog značaja.
Sremska Mitrovica je danas pulsirajuće središte Srema, grad koji baštini rimsko nasleđe, deliće istorije ranog hrićanstva, barokno nasleđe Austrije materijalizovano u nekolikim markantnim javnim zgradama, pretežno vojnih funkcija i usude savremene istorije među koje treba pomenuti Spomen groblje iz perioda NOB-a. Slojevi civilizacija koji su ovde uskladišteni su podloga iz koje treba graditi i kreirati sa ciljem da Sremska Mitrovica postane ono što zaslužuje – jedan od najuzbudljivijih gradova ovog dela Evrope.
Informacije za turiste:
Novi Sad- Sremska Mitrovica 60km
Arheološki lokalitet Carska palata, Pivarska 2 http://www.carskapalata.rs/
Muzej Srema, Vuka Karadžića 3 https://muzejsrema.com/contact-us/
Ostale informacije o turističkoj ponudi http://tosmomi.rs/turisticka-ponuda
Tekst: Gordana Stojaković
Turistička organizacija Grada Novog Sada
Fotografije: Turistička organizacija grada Sremska Mitrovica
