Manastirska crkva je posvećena Prenosu mošti Sv. Nikole (22. maj)
Prema predanju, Manastir Grgeteg je zadužbina despota Vuka Brankovića (Zmaja Ognjenog Vuka), podignuta za Vukovog oca Grgura Brankovića (Grgura Slepog) sredinom 15. veka. Istorijski podaci o njegovom postojanju mogu se pratiti u dokumentima osmanskih Turaka kroz čitav 16. i 17. vek. U Velikom bečkom ratu, krajem 17. veka, manastir je zapaljen, a dragocenosti su opljačkane. Obnovu je, krajem 17. veka, započeo i do prvih decenija 18. veka završio episkop, kasnije i mitropolit, Isaija Đaković uz pomoć mitropolita Vićentija Popovića. Ta crkva, građena u duhu moravske arhitekture, srušena je i na njenim temeljima je, sedamdesetih godina 18. veka, podignuta nova, sa zvonikom. Ktitori su bili mitropoliti Pavle Nenadović, Jovan Đorđević i Vićentije Jovanović Vidak, uz veliku pomoć monaha i bogatih priložnika iz građanskog staleža. Iz istog perioda je i kapela Rođenja Bogorodice u zvoniku na zapadnoj strani crkve. Konaci su rađeni postepeno, a njihova izgradnja okončana je u drugoj polovini 18. veka.
Zbog požara i zemljotresa koji su zadesili manastirski kompleks u 19. veku, krajem istog započeta je opsežna obnova crkve u vreme igumana Ilariona Ruvarca, prema zamisli arhitekte Hermana Bolea. Radovi su završeni početkom 20. veka, kada je velelepni hram osveštan. Kapela u zvoniku je, takođe, pretrpela izvesne izmene. Tokom Drugog svetskog rata, manastirski kompleks je granatiran, bombardovan, na kraju miniran i sasvim opustošen. Radovi na njegovoj obnovi su započeti pedesetih godina 20. veka i nastavljeni u nekoliko navrata, da bi tek poslednjih decenija, zahvaljujući manastirskoj obitelji i priložnicima, dostigli punu meru. U tom procesu obnavljanja izgrađena je kapela u konaku posvećena Sv. Serafimu Sarovskom, skit Preobraženja Gospodnjeg uz monaško groblje, ekonomski objekti, suvenirnica i pejzažno i infrastrukturno uređenje prilaza manastiru.
Ikonostas Crkve Sv. Nikole, koji je u drugoj polovini 18. veka na zidanoj podlozi radio Jakov Orfelin, srušen je prilikom restauracije crkve, a sačuvane su samo dve ikone Sv. Nikole i Sv. Jovana Krstitelja, rađene na drvenoj podlozi. Oslikavanje ikona na ikonostasu u novoj crkvi povereno je Urošu Prediću, slavnom srpskom slikaru, jednom od najznačajnijih predstavnika akademskog realizma i crkvenog slikarstva. One i danas plene lepotom. U crkvi je, u vreme arhimandrita Ilariona Ruvarca, postojalo zidno slikarstvo, razvijeno tokom 19. veka, karakteristično po primenjenoj ornamentici. Savremeno zidno slikarstvo u istoj crkvi je u izradi. To je delo ruskih slikara Segeja i Andreja Saksonova, a prema pravoslavnom modelu slikanja svetitelja čiji se prikazi uklapaju u postojeću ornamentiku.
Početkom 20. veka, ikone za ikonostas kapele Rođenja Bogorodice u zvoniku uradio je Pjer Križanić, a posle ustaškog razaranja i posleratnog meteža sačuvana je samo jedna. Savremeno zidno slikarstvo kapele delo je Dragomira Jašovića iz poslednje decenije 20. veka. Savremeni ikonostas oslikala je monahinja Magdalina iz manastira Gračanice.
Tokom 20. veka, ikonostas kapele Sv. Serafima Sarovskog oslikale su monahinje Porfirija i Vaskresija, a zidne slike grčki majstori. Iz istog perioda je i zidno slikarstvo skita Preobraženja Gospodnjeg, rad Radeta Savića i ikone ikonostasa, rad monahinje Arsenije.
U Crkvi Sv. Nikole čuva se ikona Bogorodice Trojeručice urađena u Manastiru Hilandar. U Manastiru Grgeteg je kao iguman boravio i umro Ilarion Ruvarac (1832‒1905), prvi član Srpske kraljevske akademije, Jugoslovenske akademije, časnik Matice srpske, rektor Karlovačke bogoslovije, nosilac Ordena Svetog Save. Njegov rad na polju nacionalne istorije ocenjen je kao doprinos kritičkom rasuđivanju o srednjovekovnoj srpskoj istoriji. Sahranjen je na sredokraći između manastira i monaškog groblja.
Raspored liturgija: nedeljom i crkvenim praznikom u 8.30; polunoćnica je radnim danom u 4.45, rana liturgija je u 5.45.
INFORMACIJE ZA TURISTE: Manastir je otvoren u periodu 04.45‒19.00 (tokom leta), 04.45‒17.00 (tokom zime). Najava nije potrebna, a posetioci mogu da obiđu Crkvu Sv. Nikole. Pristojno oblačenje se podrazumeva.
